Gągławki
23 maja 1348 roku Kapituła Katedralna nadała akt lokacyjny na dziesięciu włókach położonemu nad niewielkim jeziorkiem folwarkowi w Gągławkach. Ziemię otrzymało pięciu Prusów, będących braćmi: Glandem, Tulekoyen, Sausangen, Mecruten i Golti. Folwark, a potem wieś, przyjęła nazwę od imienia pierwszego z braci. Od początków XX wieku do Gągławek dojeżdżali pociągiem mieszkańcy Olsztyna, i z tego miejsca rozpoczynali swoją pieszą wędrówkę do Dorotowa, aby spędzić niedzielne popołudnie na wyspie Hercie bądź udać się w drugą stronę – do śluzy nad Jezioro Ustrych, młyna w Sójce nad Łyną, dawnej osady Jełguń z hutą szkła, gdzie znajdowała się karczma i nad Jezioro Łańskie. Z zabytków zachował się parterowy dwór wraz z parkiemi zabudowaniami gospodarczymi. Sam dwór, pochodzący w swej zasadniczej bryle z przełomu XVIII i XIX wieku, w latach późniejszych został rozbudowany. Ostatnimi właścicielami (1926-1945) było rodzeństwo Graw. Ponadto na terenie sołectwa, w lesie, znajduje się grobowiec. Znajduje się tu także udokumentowane miejsce po cmentarzysku płaskim z epoki brązu, położone na częściowo zalesionym wzniesieniu, około 350 metrów na południowy wschód od jeziora Gągławskiego. Za leśniczówką położoną za dworcem PKP zaczynają się Lasy Łańskie z siecią asfaltowych dróg wybudowanych dla partyjnych notabli “Łańskiego Imperium”. Największym atutem Gągławek jest nieskażony przez przemysł krajobraz i powietrze. Wieś położona jest nad jeziorem Gągławskim, które rozpościera się na wysokości 114 m npm z południowego zachodu na północny wschód. Jego powierzchnia wynosi około 12 ha. Wieś położona jest w pobliżu rezerwatu „Las Warmiński”. Nieopodal Gągławek, w Lasach Łańskich, spotkać można wiele cennychvpomników przyrody. Należy do nich Dąb Napoleona (8) o obwodzie 540 cm i wysokości 25 m zlokalizowany na terenie ośrodka wypoczynkowego w Łańsku, którego wiek szacuje się na około 550 lat
Do pobrania:
