Dorotowo
29 grudnia 1348 roku Kapituła katedralna we Fromborku nadała sześciu Prusom, w oparciu o prawo pruskie, majątki pięciowłókowe. Otrzymali je: Tustir, Heinrich, Mikołaj, Kantyen, Jan i Daroth, od którego imienia wieś przyjęła nazwę. Prawdopodobnie w przeszłości w miejscu dzisiejszego Dorotowa przechodził szlak handlowy, łączący południe Europy z Bałtykiem. W 1874 roku niedaleko Dorotowa odkopano 1750 srebrnych i złotych monet rzymskich. W czasie I wojny światowej, 28 sierpnia 1914 roku, pod Dorotowem miała miejsce bitwa między oddziałami armii „Narew” i rezerwowym warmińskim pułkiem piechoty. Zginęło wówczas 148 żołnierzy niemieckich i 87 Rosjan. Ponad 400 Rosjan dostało się do niewoli. Na pamiątkę walk na wzgórzu wzniesiono duży krzyż i głaz pamiątkowy, a nad brzegiem Jeziora Wulpińskiego został urządzony cmentarz wojenny, na którym pochowano niemieckich i rosyjskich żołnierzy. Mieszkańcy Dorotowa od zawsze kultywowali zwyczaje przodków. W wigilię Bożego Narodzenia we wsi pojawiali się słudzy z warmińskim szemlem i przygrywającym mu grajkiem. Przestrzegano tu też dwunastki – magicznych dni pomiędzy Bożym Narodzeniem a Świętem Trzech Króli. Przed Rezurekcją niespotykanym gdzie indziej zwyczajem było bębnienie na Zmartwychwstanie Pańskie. W każdy Poniedziałek Wielkanocny dzieci odwiedzały po smaganiu domostwa. Dzięki darom
ze „smagania” gromadziły słodycze i jaja. Z Dorotowem związany był również ludowy poeta Michał Lengowski (1873-1967). Był on publicystą, tworzył również satyry polityczne. Wydał część swoich wierszy w antologii: „Poezja ludowa Warmii i Mazur”, „Mój życiorys” i „Wybór wierszy”. Wieś zmieniła się nie do poznania. Powstałe w ostatnich latach hotele, pensjonaty i gospodarstwa agroturystyczne nadały wsi charakteru miejscowości turystycznej. Zbudowana przed 35 laty obwodnica drogi do Olsztynka odsunęła Dorotowo od szosy. Teraz nad zabudowaniami góruje wieża kościoła p.w. Błogosławionej Doroty z Mątów, wzniesiona z ofiar obecnych i dawnych mieszkańców parafii. Dzisiaj mieszkańcy Dorotowa postawili na turystykę, której rozwojowi sprzyjają obecność jezior i lasów, a także malownicze położenie wsi.
Zaplecze turystyczne:
Sklep spożywczo-przemysłowy, hotele, restauracje, pensjonaty, agroturystyka, wypożyczalnia sprzętu wodnego, przystanek PKS.
Ciekawe miejsca:
- Cmentarz z I wojny Światowej
- Wzgórze z krzyżem i obeliskiem upamiętniającym bitwę pod Dorotowem
- Przydrożne kapliczki warmińskie zlokalizowane w centrum wsi (w tym jedna z dzwonniczką)
- Kościół p. w. Błogosławionej Doroty z Mątwów
- Pomniki przyrody zlokalizowane przy drodze za Jeziorem Kepijko:
- • Lipa o 3 pniach o obwodach 212 cm, 210 cm i 290 cm
- • Lipa o 2 pniach o obwodach 212 cm i 190 cm
- • Lipa o obwodzie 330 cm
- • Dąb o obwodzie 235 cm
W pobliżu:
Olsztynek - Skansen, Olsztyn – Zamek, Planetarium, Stare Miasto.
Do pobrania:
